วันอาทิตย์ที่ 26 กันยายน พ.ศ. 2553

ค้นหาที่มาแห่งดวงดาวกับ 'สตีเฟน ฮอว์คิง'

ผมชื่อสตีเฟน ฮอว์คิง นักฟิสิกส์ นักจักรวาลวิทยา และค่อนข้างเป็นนักฝัน ถึงแม้ผมจะเคลื่อนไหวไม่ได้ และต้องพูดผ่านคอมพิวเตอร์ แต่ในความคิดของผม ผมเป็นอิสระ อิสระที่จะท่องไปในจักรวาลและเล่าเรื่องราวสุดยอด เรื่องราวของทุกสิ่งที่เคยมีมา ตั้งแต่เวลาที่จักรวาลเริ่มต้น จนถึงการสร้างโลกของเราและทุกสิ่งที่อยู่ในนั้น และเลยไปจนถึงอนาคตอันไกลโพ้น จนถึงจุดจบของจักรวาลเอง การเดินทางผ่านอวกาศและกาลเวลาทั้งปวง...
ในกาแล็กซีนั้นมีดาวฤกษ์สีเหลืองที่เห็นกันจนเบื่อ ซึ่งมีดาวเคราะห์แปดดวงโคจรอยู่รอบ ๆ และบนดาวเคราะห์ดวงหนึ่งก็มีสิ่งมีชีวิตชนิดหนึ่งซึ่งเพิ่งเข้าใจว่าจักรวาลช่างเป็นสถานที่น่าทึ่งจริง ๆ และนั่นคือพวกเรา ในศตวรรษที่ผ่านมา เราได้ค้นพบข้อมูลเกี่ยวกับจักรวาลมากยิ่งกว่าครั้งไหนในประวัติศาสตร์ของมนุษย์ และกำลังใช้ชีวิตอยู่ในเวลาที่เริ่มเข้าใจว่าโลกและทุกสิ่งที่อยู่รอบตัวเรานั้นประกอบด้วยดวงดาวต่าง ๆ เตาไฟเดือดพล่านจากก๊าซไฮโดรเจน เหมือนอย่างดวงอาทิตย์ก่อให้เกิดแม้กระทั่งอะตอมในเปลือกตาของคุณ ค้นพบว่าจักรวาลนั้นเก่าแก่จนแทบจะเกินจินตนาการ คือประมาณ 14,000 ล้านปี และมันจะดำรงอยู่ต่อไปอีกอย่างน้อยสองเท่าของระยะเวลาดังกล่าว

จักรวาลกำลังขยายออก ขยายไปทุกทิศทุกทาง ใหญ่ขึ้น ๆ เหมือนลูกโป่งสูบลม ถ้าเราถอยหลังไปไกลพอ ทุกอย่างก็จะอยู่ใกล้กันมากขึ้น กาแล็กซีทั้งหมด หรือที่จริงคือทุกสิ่งทุกอย่างจะรวมกันเป็นจุดเดียว จุดเริ่มต้นของทุกสิ่งเมื่อ 13,700 ล้านปีที่แล้ว เมื่อตามเบาะแสไปเราก็สามารถอนุมานได้ว่า เมื่อนานแสนนานมาแล้วจักรวาลได้เกิดขึ้นโดยการระเบิดในเหตุการณ์ที่เรียกว่าบิ๊กแบง

ณ จุดเริ่มต้น บิ๊กแบงเกิดขึ้นในความมืดสนิท มันเป็นเพียงกลุ่มหมอกควันเล็ก ๆ ที่ร้อนจัด จากนั้นมันก็ขยายออก ด้วยการวาบครั้งใหญ่ของการแผ่รังสี จากขนาดเล็ก ว่าอะตอมจนมีขนาดพอ ๆ กับผลส้มนั้น ใช้เวลาไม่ถึงหนึ่งในล้านล้านวินาที จู่ ๆ จักรวาลก็พองขึ้นมาเป็นตัวเป็นตน คลี่ออกมา กางออกมา ใหญ่ขึ้นและเย็นลงทุกชั่วขณะที่ผ่านไป และภายใน 100 วินาที มันก็ใหญ่เท่าระบบสุริยะของเรา คือกว้างหลายล้านล้านกิโลเมตร

ระหว่างที่สิ่งนี้เกิดขึ้น พลังงานบริสุทธิ์ของจักรวาลก็เริ่มเย็นลงและสร้างสสารในรูปของอนุภาคย่อยที่เล็กกว่าอะตอมจำนวนนับไม่ถ้วน จักรวาลเปลี่ยนจากหมอกควันก๊าซ เป็นสถานที่ซึ่งเต็มไปด้วยกาแล็กซี และสิ่งที่ผลักดันให้เกิดกลไกนาฬิกาจักรวาลนี้ก็คือแรงโน้มถ่วง

เมื่อศตวรรษที่ 17 ความคิดเรื่องแรงโน้มถ่วงนี้ค้นพบโดยเซอร์ไอแซค นิวตัน ว่ากันว่าเขาเกิดความเข้าใจเรื่องนี้เมื่อลูกแอปเปิ้ลหล่นใส่หัวเขา ลูกแอปเปิ้ลช่วยให้เขาตระหนักว่าของทุกอย่าง ยิ่งมีมวลมากเท่าไหร่แรงดึงก็ยิ่งมากเท่านั้น แอปเปิ้ลถูกดึงดูดเข้าหาโลก และถึงแม้จะมองไม่เห็นแต่โลกก็ขยับเข้าหาแอปเปิ้ลเล็กน้อย ทุกสิ่งทุกอย่างเคลื่อนเข้าหากันโดยพลังของแรงโน้มถ่วง และมันก็ถูกสร้างขึ้นในบิ๊กแบง และทำงานมานับแต่นั้นหลังจากที่บิ๊กแบงเกิดขึ้น

13,500 ล้านปีก่อน จักรวาลเป็นเพียงก๊าซไฮโดรเจนเกือบทั้งหมด โดยมีแรงโน้มถ่วงค่อย ๆ ดึงมันเข้ามาเป็นเมฆหมอกมหึมา ไฮโดรเจนเป็นก๊าซที่เรียบง่ายที่สุด แต่มันเป็นแหล่งพลังงานมหาศาล ถ้าให้ความร้อนไฮโดรเจนจนถึงประมาณสิบล้านองศา มันจะเริ่มผลิตพลังงานซึ่งทำให้ดาวฤกษ์ส่องแสง และให้ความอบอุ่นและแสงสว่างแก่จักรวาล
แรงโน้มถ่วงอัดหมอกควันก๊าซไฮโดรเจนเป็นเวลาล้าน ๆ ปี ลึกลงไปที่ใจกลางไฮโดรเจนเริ่มร้อนพอที่กระบวนการฟิวชั่นจะเกิดขึ้น ดาวฤกษ์ดวงแรกระเบิดขึ้นมามีชีวิตและเทพลังงานเข้าสู่จักรวาลอันกว้างใหญ่ไพศาล เป็นผลผลิตของกฎธรรมชาติและวัตถุดิบซึ่งเหลือมาจากบิ๊กแบง มันใหญ่กว่าดวงอาทิตย์ของเราเกือบหนึ่งพันเท่า และเผาไหม้เป็นสีน้ำเงินเข้ม

ราว ๆ 300 ล้านปีหลังจากบิ๊กแบง ดาวรุ่นแรก ๆ เริ่มรวมตัวเป็นกาแล็กซี ซึ่ง ค่อย ๆ มีรูปร่างและขนาดที่หลากหลายอย่างน่าประหลาดใจ เชื่อกันว่ากาแล็กซีทางช้างเผือกของเราเป็นหนึ่งในกาแล็กซีเก่าแก่ที่สุด โดยเชื่อกันว่ามันรวมตัวขึ้นเมื่อราว 13,000 ล้านปีที่แล้ว มันมีเส้นผ่าศูนย์กลางโดยประมาณ 9.6 ล้านล้านกิโลเมตร และประกอบด้วยดาวราว ๆ 200,000 ล้านดวง

ขณะเดียวกัน แรงโน้มถ่วงก็มีด้านมืดของมัน เพราะที่ใจกลางกาแล็กซีของเราก็มีตัวอย่างของสิ่งที่เกิดขึ้นมาท้าทาย มันคือหลุมดำ ซึ่งมีบทบาทหลักในการก่อตัวของกาแล็กซีด้วย หลุมดำเกิดขึ้นเมื่อดาวฤกษ์ดวงใหญ่ ซึ่งมีคนบอกว่ามันมีมวลมากกว่าดวงอาทิตย์ของเรา 20 เท่า ได้จบชีวิตของมันลง ยิ่งหลุมดำมีขนาดเล็ก รังสีที่แผ่ออกมาก็ยิ่งมาก
ในอวกาศหลุมดำเล็ก ๆ มีมวลมากกว่าดวงอาทิตย์ของเราประมาณสี่เท่า และมีเส้นผ่าศูนย์กลาง 24 กิโลเมตร หลุมดำบางอันใหญ่กว่านั้นหลายเท่า และมีมวลเท่ากับดวงอาทิตย์เป็นพัน ๆ ดวง แล้วก็ยังมีพวกที่ใหญ่มาก ๆ อย่างอภิมหาหลุมดำซึ่งอยู่ที่ศูนย์กลางกาแล็กซีเหมือนกับของเรา ว่ากันว่าหลุมดำนี้มีมวลเท่ากับดวงอาทิตย์สี่ล้านดวง และมีเส้นผ่าศูนย์กลางยาว 17 ล้านกิโลเมตร หลุมดำแบบนี้คือศูนย์กลางน้ำหนักมากซึ่งหลายกาแล็กซี รวมทั้งทางช้างเผือกของเราโคจรอยู่รอบ ๆ

ทว่าชีวิตเป็นหนึ่งในปรากฏการณ์แปลกประหลาดที่สุดเท่าที่เรารู้จัก มันแสดงให้เห็นว่าจักรวาลมีศักยภาพสำหรับแทบจะทุกสิ่ง กระนั้นผมก็รู้สึกทึ่งที่เราสามารถรู้อะไรมากมายเกี่ยวกับการเริ่มต้นของจักรวาลเมื่อหลายพันล้านปีก่อน แต่เรายังไม่สามารถค้นพบว่าชีวิตเริ่มขึ้นได้อย่างไร คำอธิบายที่อาจเป็นไปได้มากที่สุดก็คือ เราเป็นอุบัติเหตุ

ติดตามเรื่องราวอันลี้ลับของระบบสุริยจักรวาลได้ในสารคดี Into The Universe With Stephen Hawking: The Story of Everything ออกอากาศอาทิตย์ที่ 19 กันยายน 2553 เวลา 20.00 น. ทางช่อง ดิสคอฟเวอรี่ แชนแนล ทรูวิชั่นส์ 20.
ที่มา dailynews